POWSTANIE OŚRODKA OBOZOWEGO

W 1961 roku Hufiec Dąbrowa Górnicza jako jeden z sześciu przystąpił do  Chorągwianej  Akcji „ZAMONIT”, która miała  być realizowana na terenie Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Pierwsza stanica obozowa naszego Hufca dla drużyn wędrujących była zlokalizowana  w Złotym Potoku nad stawami najstarszej hodowli pstrągów w naszym kraju.

W latach 1962 – 1965  do bazy obozowej Hufca w Złotym Potoku koło groty Niedźwiedziej wyjechali harcerze młodsi i harcerze starsi, a przy obozach funkcjonowała stanica zamonitowa dla drużyn wędrujących po terenie Jury.

W kolejnym roku 1966 baza obozowa i stanica zamonitowa zlokalizowana została w lasach koło miejscowości Turza / k Zawiercia. W następnych latach 1967 – 1968 dąbrowscy harcerze  oraz zuchy rozbijali  swoje obozy na terenie Sokolich Gór przy leśniczówce Sokole Góry.

W roku 1969 dąbrowscy harcerze i zuchy kolejny raz zmieniali teren obozowania i powrócili do Gminy Janów rozbijając swoje namioty obozowe na terenie starego lasu sosnowego w obrębie leśnym Ponik. Przez teren obozowania przepływał potok Wiercica, który przez pierwsze lata obozowania był wykorzystywany jako miejsce mycia, kąpieli zuchów i harcerzy. Woda do przygotowania posiłków w kuchni była dowożona w beczkach 600 litrowych z rynku w Janowie z ujęcia wodociągowego. Miejsce obozowania spodobało się nie tylko kadrze instruktorskiej, zuchom, harcerzom, ale również władzom miasta i Radzie Przyjaciół Harcerstwa.

Zmieniające się przepisy sanitarne i wymogi bezpieczeństwa, zwiększająca się ilość zuchów i harcerzy przebywających na koloni i obozach spowodowały konieczność  podniesienia poziomu  warunków wypoczynku.

Przychylność władz miasta oraz Rady Przyjaciół Harcerstwa,  której Przewodniczącym przez ponad 20 lat był mgr inż. Marian Bulski Dyrektor Huty im. F Dzierżyńskiego obecnie Huty Bankowej

Ośrodek Obozów zaczął się rozbudowywać się o kolejne niezbędne obiekty, które podnosiły standard wypoczynku oraz polepszały warunki sanitarne.

Pierwszymi powstającymi stałymi obiektami na terenie obozowania było pięć domków campingowych dla koloni zuchowej oraz dwa  domki z przeznaczeniem dla służby zdrowia jako izolatki dla ewentualnie chorych uczestników obozu i gabinet zabiegowy. W roku 1970 została wybudowana dla zuchów stołówka z zapleczem kuchennym, która podobnie jak domki   została przewieziona z Łeby z Ośrodka Wczasowego Huty im. F Dzierżyńskiego. W 1972 roku   wykonano stałe zasilanie kablem energetycznym YAKY 120. Dużą pomocą  przy  tych prac wykazali się instruktorzy  harcerscy wykonując wykop pod ułożenie kabla na długości 350 mb.

Dalszymi obiektami podnoszącymi  warunki sanitarne oraz standard obozowania było wybudowanie w roku 1973 rurociągu wodnego Ø 100 od Rynku w Janowie do Ośrodka Obozowego. Budowa wodociągu była wspólną inwestycją Gminy Janów oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji z Dąbrowy Górniczej.  Dzięki tej inwestycji mieszkańcy Janowa z ul. Żurawskiej i Cmentarnej mieli możliwość podłączenia się do wodociągu.

W 1974 r dla poprawy warunków sanitarnych zostaje wybudowana wiata – umywalnia przez Dąbrowskie Zakłady Naprawcze PW  z miejscami do mycia  dla 96 osób oraz 10 stanowisk prysznicowych  z doprowadzeniem ciepłej wody z bojlerów elektrycznych

Na terenie 0środka Obozowego dzięki Kopalni Piasku Podsadzkowego powstaje tama na potoku Wiercica  oraz zalew wodny pozwalający na bezpieczną kąpiel zuchów i harcerzy. Zwiększająca się ilość harcerzy na obozach nawet do 500 osób w turnusie nie miała odpowiednich warunków do spożywania posiłków w stołówce namiotowej w którym jednorazowo mogło spożywać posiłki tylko 100 osób. Dzięki kilku zakładom pracy zostaje wybudowana i wyposażona wiata z konstrukcji stalowej z przeszklonymi ścianami bocznymi jako stołówka dla harcerzy na 240 miejsc oraz magazyn murowany na artykuły spożywcze o powierzchni 40 m². W tej największej inwestycji na terenie obozowania największy udział miała Huta Katowice, która zabezpieczyła konstrukcję stalową wraz z blachą na pokrycie dachu. Montaż konstrukcji wykonali pracownicy Dąbrowskich Zakładów Naprawczych PW, szyby do wiaty zabezpieczyła Huta Szkła Okiennego, kopalnia im. A. Zawadzkiego wykonała 40 stołów i 80 ławek. Posadzkę o pow. 280 m² z płytek lastrikowych wykonał „ Budostal 4”, a prace malarskie konstrukcji wykonał „ Izokor – Instal”.

Prace inwestycyjne na terenie Ośrodka Obozowego zostały zakończone w 1985 r zakupem i montażem  10 domków typu Pilawa – Lux oraz wyposażeniem w nowy sprzęt typu: łóżka, materace, kołdry, koce, pościel dla 120 zuchów.

W roku 2013 Komenda Hufca dzięki przyznanym środkom finansowym z Unii Europejskiej wykonała kapitalny remont 5 -ciu domków campingowych Pilawa – Lux na koloni zuchowej wraz z wymianą ich wyposażenia.

Dzięki bardzo dobrej współpracy Komendy Hufca z władzami miasta oraz z Radą Przyjaciół Harcerstwa, którą reprezentowały wszystkie zakłady pracy z terenu miasta  Ośrodek Obozowy stawał coraz ładniejszy i coraz bardziej komfortowy, a majątek Hufca wzbogacał się nie tylko o nowe inwestycje, ale również o nowy sprzęt obozowy, namioty i sprzęt gospodarczy.

Efektem tej współpracy powstał jeden z najlepszych ośrodków obozowych w Chorągwi Śląskiej, który umożliwiał przyjęcie około 500 harcerzy i zuchów w jednym turnusie.

NASI GOŚCIE W OŚRODKU OBOZOWYM

Dzięki posiadaniu przez Hufiec dobrze wyposażonego w obiekty oraz sprzęt kwatermistrzowski Ośrodka Obozowego oraz usytuowanie jego w ciekawym rejonie turystycznym Hufiec mógł przyjmować w ramach wymiany grupy młodzieży polonijnej z terenu Francji oraz grupy pionierów z terenu Węgier, NRD, ZSRR oraz Czechosłowacji. Grupy młodzieży oprócz  wypoczynku na terenie Ośrodka Obozowego mogły zwiedzać ciekawe obiekty turystyczne na terenie Jury oraz w pobliskich miastach takich jak Częstochowa, Kraków, Oświęcim oraz Dąbrowa Górnicza.

Niezależnie od grup zagranicznych do Ośrodka Obozowego od lat osiemdziesiątych do obecnych zaczęli przyjeżdżać harcerze z innych miast Polski. Na terenie ośrodka przebywali harcerze z Giżycka, Białegostoku, Aleksandrowa Łódzkiego, Warszawy, Krotoszyna, Gdańska, Kielc, Zabrza, Błoni, Gdyni, Nysy, Mikołowa. W okresie powodzi w roku 1997  gościliśmy młodzież z Brzegu Dolnego. W roku 1982 Główna Kwatera ZHP Wydział Zuchowy organizowała Centralną Akcję Szkoleniową – CAS 82  dla kadry zuchowej  na terenie 5 baz obozowych Hufców Chorągwi Śląskiej, w tym na terenie Ośrodka Obozowego w Janowie. Do Janowa na  CAS-82 przyjechała kadra zuchowa z Chorągwi Wrocław, Wałbrzych, Jelenia Góra, Gorzów, Poznań, Zielona Góra,  Piła,  Szczecin, Koszalin. Od lat siedemdziesiątych przyjął się zwyczaj, że na zaproszenie Komendy Hufca władze miasta oraz członkowie Rady Przyjaciół Harcerstwa odwiedzali zuchów i harcerzy przebywających na obozach, przywożąc im słodkie upominki a także interesując się standardem  wyposażenia oraz potrzebami bazy obozowej.

W roku 1970 nasz obóz odwiedził tow. Edward Gierek ówczesny I sekretarz KW PZPR.

Wyjątkowo mile i sympatycznie wspominamy pobyt w roku 1986 na naszym obozie znanego aktora Olgierda Lukaszewicza wraz z córką Zuzanną. Spędził wśród harcerzy kilkanaście dni, chętnie uczestnicząc w obozowym życiu, szczególnie aktywnie w wieczornych kominkach i ogniskach. Córka spędzała kolejne dni obozowe będąc uczestnikiem koloni zuchowej.

ZADANIA PROGRAMOWE I UDZIAŁ WE WSPÓLNYCH IMPREZACH AKCJI ZAMONIT

Obozy harcerskie zlokalizowane na terenie Jury biorące udział w akcji  Zamonit, oprócz  wędrówki drużyn między stanicami, brały udział w imprezach organizowanych przez Sztab Akcji. Zamonit. Inauguracja HAL Ośrodków Obozowych rozmieszczonych na terenie Jury każdego roku była wspólną imprezą, w której uczestniczyły delegacje z każdego obozu. W każdym turnusie organizowane były Festiwal Leśnych Estrad, Spartakiada Obozowa w Zawierciu, a w miesiącu sierpniu odbywał się  zlot drużyn harcerskich  w miejscowości Udórz.  Wszystkie Ośrodki Obozowe brały udział we współzawodnictwie prowadzonym przez redakcję Dziennika Zachodniego i Komendę Chorągwi.

Ośrodek Obozów w Janowie kilkakrotnie zdobywał I miejsce jako najlepszy ośrodek na akcji Zamonit.  W  roku 1987 otrzymał „ Sterowe koło” i nagrodę pieniężną jako najlepszy organizator HAL wśród Hufców  w Chorągwi Sląskiej.

Niezależnie od wspólnych zadań programowych kadra instruktorska oraz harcerze włączali się w różne prace oraz organizację imprez na rzecz środowiska w którym obozowali. W ramach współpracy z Nadleśnictwem w Złotym Potoku  harcerze brali czynny udział przy zalesianiu nowych terenów, przy klupowaniu (obmiar drzewostanu przed wycięciem)  jak również brali udział w patrolach p.poż na terenach leśnych szczególnie w okresie zagrożenia pożarowego. W latach 1969 – 1985 harcerze organizowali dożynki dla mieszkańców Janowa łącznie z przemarszem korowodu,  na czele którego niesiono wieniec dożynkowy. Kolejną pracą na rzecz środowiska wykonywaną przez kadrę instruktorską oraz harcerzy była organizacja i prowadzenie zajęć dla dzieci w ramach akcji „zielone przedszkola” w miejscowościach Siedlec, Złoty Potok, Janów.

Rok 1988 był ostatnim rokiem w którym obozy zgrupowane na terenie Jury brały udział w Akcji Zamonit oraz imprezach organizowanych i kierowanych przez Chorągwiany Sztab Akcji Zamonit.

Niezależnie od organizacji obozów harcerskich i koloni zuchowych Komenda Hufca prowadziła  akcję szkoleniową dla przyszłych drużynowych zuchowych, harcerskich oraz starszoharcerskich.

Na turnusach trzytygodniowych przyszli drużynowi poznawali metodykę pracy zuchowej i harcerskiej. Uczestnicy kursów po zaliczeniu programu uzyskiwali patent drużynowego.

Ośrodek Obozów w Janowie powstawał i funkcjonuje nadal dzięki ogromnemu zaangażowaniu i wsparciu  władz miasta i zakładów pracy zrzeszonych  w Radzie Przyjaciół Harcerstwa. Utrzymaniem i prowadzeniem Ośrodka Obozowego w Janowie przez 45 lat zajmowała się kadra  instruktorska, która uczestniczyła w obozach w latach 1969 – 2014. Dzięki pracy tej kadry Ośrodek Obozowy w Janowie doczekał się jubileuszu 45 – lecia w dobrym stanie i nadał służy dąbrowskim harcerzom.

Wszystkim instruktorom i przyjaciołom dąbrowskich harcerzy , którzy swoją pracą  przyczynili się do budowy, rozwoju i utrzymania Ośrodka Obozowego w Janowie należą się  wyrazy uznania i serdeczne  harcerskie podziękowania.

 

hm  Kazimierz Marek Kański
Komendant Hufca  1975 – 1991

Tekst powstał z okazji 45 lat ośrodka obozowego Hufca ZHP Dąbrowa Górnicza w Janowie